Bài của Hồng Diệu đọc sách của Nguyễn Ngọc Thiện
MỘT QUYỂN SÁCH QUÝ HIẾM
Nhà phê bình Hồng Diệu
(Hội Nhà văn Việt Nam)
Không biết nên gọi danh xưng của PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thiện thế nào cho
chính xác. Hoạt động trong địa hạt văn chương, anh là nhà lý luận, nhà nghiên cứu,
hay nhà phê bình? Nhưng, có lẽ gọi anh là nhà lý luận thì đúng hơn cả; vì anh tâm
đắc với nó hơn, thành tựu ở lĩnh vực này nhiều hơn? Đó là chưa kể đến việc chủ
biên, biên soạn, sưu tầm nhiều tác phẩm văn chương thời quá khứ. Và dù có một
thời gian dài làm báo với tư cách một nhà quản lý, Nguyễn Ngọc Thiện cũng
không ra ngoài lĩnh vực văn chương.
Là đồng nghiệp, và là bạn của Nguyễn Ngọc Thiện gần bốn chục năm qua,
không có dịp gặp nhau nhiều, nhưng trong tâm trí tôi từ lâu đã lưu giữ hình ảnh
một bạn văn chân thật, hiền lành, đôn hậu, và say mê sách vở, quý trọng tri thức,
và đam mê đặc biệt với công việc mình đã chọn, đã đi với nó suốt cả cuộc đời, để
đem lại một hiệu quả tích cực đến mức không nhiều người có được - nhất là những
người cùng thế hệ anh, thậm chí cả nhiều người ở thế hệ trước nữa.
Mấy cảm nghĩ nói trên của tôi sẽ rất dễ nhận ra trong quyển sách Nguyễn
Ngọc Thiện - Văn và Đời, của nhiều tác giả, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2021. Ở
đó, khá đầy đủ những gì chính yếu của những tác phẩm quan trọng để đời của
Nguyễn Ngọc Thiện; những lời tâm sự của anh; những lời nhận xét, bình luận,
đánh giá của nhiều tác giả - từ các nhà nghiên cứu kỳ cựu đến những người vừa
mới rời ghế nhà trường…
Hơn một nghìn trang sách Nguyễn Ngọc Thiện - Văn và Đời, bìa đẹp, giấy
đẹp, ảnh đẹp và sự sắp xếp công phu, tỉ mỉ, kỹ lưỡng đưa đến cho người đọc cảm
tình, và cảm giác yên tâm trước những gì mà quyển sách đề cập.
Cho dù đã từng đọc của Nguyễn Ngọc Thiện khá nhiều, tôi và số đông người
đọc, chỉ qua quyển sách này, mới có thể có được một cái nhìn tổng quan về một
nhà văn làm lý luận, nghiên cứu, phê bình trong suốt cuộc đời mình - kể từ lúc rời
khỏi ghế nhà trường; và qua đây, ta thấy rõ gia đình anh; đồng thời thấy những
người thầy, người bạn, đồng nghiệp, với học trò của anh đã nhìn Nguyễn Ngọc
Thiện từ nhiều góc độ.
2
Việc tổ chức bản thảo, cách sắp xếp, bố trí các chương mục… như Nguyễn
Ngọc Thiện - Văn và Đời căn bản không giống tất cả những quyển sách tương tự
đã có từ trước đến nay.
Dĩ nhiên, muốn thấy cho hết bản sắc cả một đời văn Nguyễn Ngọc Thiện,
phải đọc hết tác phẩm của anh. Mà những tác phẩm ấy, nói không quá, đúng với
thành ngữ “trước tác đẳng thân”, sách cao bằng người tác giả, khó ai có điều kiện
đọc được hết.
Có điều, chỉ cần đọc Nguyễn Ngọc Thiện - Văn và Đời, người ta cũng hình
dung được gần đủ cả một đời văn Nguyễn Ngọc Thiện.
Đọc quyển sách hơn một nghìn trang này, tôi thấy hứng thú và rất lưu ý mấy
điều sau đây:
Thứ nhất, nó là một kỷ niệm sâu sắc trong cả cuộc đời PGS.TS. Nguyễn
Ngọc Thiện (và cả những người quan tâm, gắn bó với anh nhiều hay ít).
Thứ hai, nó là gia bảo của gia đình anh. Qua đó, anh vừa trân trọng tưởng
nhớ đến những người sinh thành mình từ ông bà, cha mẹ đến những người thân
khác trong nhà, vừa thể hiện mình trước thế hệ hiện tại và các thế hệ tương lai
trong gia tộc mà họ có thể học hỏi.
Thứ ba, đây là một khối tư liệu quan trọng, giúp các nhà lý luận, nghiên
cứu, phê bình, khi có nhu cầu; khảo sát, đánh giá một nhà văn có những đóng góp
xứng đáng cho đời sống văn chương của chúng ta hơn nửa thế kỷ nay (và còn có
thể đến những năm sau này, vì Nguyễn Ngọc Thiện vẫn còn đang làm việc với một
sự đam mê chưa hề bị nguội lạnh).
Thứ tư, quyển Nguyễn Ngọc Thiện - Văn và Đời gợi ý cho các nhà văn cao
niên, trước hết là các nhà nghiên cứu, lý luận, phê bình tổ chức biên soạn một
quyển sách tương tự, qua đó người đọc có thể hình dung cả đời văn của họ. Mặc
dù, để làm được một quyển sách như vậy, trước hết phải có điều kiện “đầu tiên” là
về kinh tế (sách Nguyễn Ngọc Thiện - Văn và Đời
Nhận xét
Đăng nhận xét