Tại sao sụp đổ

Sụp đổ ? Đọc Lịch sử Việt Nam 15 tập 1 vạn trang ( tại sao các triều đại phong kiến bị sụp đổ ? 1- Thời Ngô (939-967) Cuối cùng sau khi Ngô Quyền mất , Triều Ngô đã sụp đổ ; Lý do -Tranh giành quyền lực bên nội & bên ngoại ; -Tranh giành quyền lực con trưởng & con thứ; Do đó kéo theo phe cánh , lợi ích nhóm , đất nước rơi vào loạn 12 sứ quân ; 2-Thời Đinh(968-980) Đinh Tiên Hoang muốn lập con thứ , con trưởng đã giết em ; Sau ki Đinh Tiên Hoàng & con trưởng bị giết , vua mới lại quá nhỏ ;(974), thù trong giặc ngoài , nên ngôi báu lại rơi vào tay Lê Hoàn ( phó vương) 3-Tiền Lê (980-1009) Lê Hoàn ở ngôi 30 năm , sau khi mất các con tranh ngôi trong 8 tháng , con thứ 3 lên ngôi 3 ngày bị em cùng mẹ giết; , nhưng càn rỡ giết vua, thích dâm đãng ,tàn bạo,bệnh trĩ phải nằm ( Lê Ngọa Triều );10-1009 chết; Mọi người ngả theo nhà Lý ( 11-1009) ; 4Lý(1009-1225) Nhà Lý tồn tại 1, 5 thế kỉ : nhà Tống nể phục , hữu hảo với Chiêm Thành & Chân Lạp; Nhưng cuối cùng cũng khủng hoảng ;, không ổn định chính trị ,rối loạn về kinh tế & xã hội rất sâu sắc, lịch sử yêu cầu cần có sự thay đổi lớn; Phản đối ngoài kinh thành :Họ Thân nổi dậy ở Thái Nguyên , tuy sử trảm Họ Thân & 20 tùy tòng , nhưng nó báo hiệu nhà Lý đã làm mất lòng dân tộc ít người ở Đông Bắc, sau này phải gả công chúa cho Dương Tự Minh , để quản dải đất biên cương này ; Trong kinh thành , thì lý do làm nhà Lý sụp đổ là do các vua lên ngôi ít tuổi & chết quá trẻ , ví dụ Lý Thần Tông lên ngôi 11 tuổi , chết 22 tuổi; Lý Anh Tông lên ngôi 3 tuổi , chết 40 tuổi; Lý Cao Tông lên ngôi 2 tuổi , chết 17 tuổi ; Vua ít tuổi , nhà Lý lại gặp các Phụ chính vua lộng hành , gian ác,nên dẫn đến mâu thuẫn rối loạn cung đình ; Quyền hành thực tế rơi vào tay các quan đại thần & Thái hậu ; ( tr 366 t2) Trần Thủ Độ thừa cơ gài người thân cận vào Triều đình; ( tr 353 t2); Khi gài đủ người , Trần Thủ Độ ra lệnh sai đóng cửa thành , tuyên bố Lý Chiêu Hoàng kết hôn với Trần Cảnh , sai bầy tiệc lớn , Lý Chiêu Hoàng THÁC CHIẾU , nhường ngôi cho Trần Cảnh; 10-1-1226 Lý Chiêu Hoàng bỏ áo ngự , khuyên Trần Cảnh lên ngôi Hoàng Đế 5-Trần (1225-1399) Hồ Quý Ly có 2 cô ruột , 1 là mẹ của vua Trần Nghệ Tông , 2 là mẹ của vua Trần Duệ Tông ; 1371 Hồ Quý Lý lấy em gái vua Trần Nghệ Tông , Lợi dụng quan hệ thân thiết với thượng hoàng Trần Nghệ Tông ; Hồ Quý Ly càng lộng quyền , mặc áo vàng & ở cung Nhân Thọ ( như Thiên Tử ); 1400 Hồ Quý Lý tự lập làm đế; Hồ Quý Ly mật tâu thượng hoàng Trần Nghệ Tông lật đổ vua Trần Phế Đế, bị thắt cổ chết; 5-1391 Hồ Quý Ly giết Trần Ngạc ( dự định được kế vị ) ;12-1394 thượng hoàng Trần Nghệ Tông chết ; sau đó 2-1395 Hồ Quý Lý đeo lân phù bằng vàng ra vào triều đình ; tự xưng: “ Phụ chính cai giáo hoàng đế” 1399 Hồ Quý Lý ép vua Trần Thuận Tông xuất gia & sai người giết chết; Hồ Quý Ly lập hoàng tử 3 tuổi lên nối ngôi; Trần Khát Trân định tiêu diệt Hồ Quý Ly nhưng quá muộn; Ông & 370 người bị Hồ Quý Lý giết , gia sản bị sung công ; 28-2-1400 Hồ Quý Ly ép vua nhường ngôi , ép các quan làm đơn KHUYẾN TIẾN;tự làm hoàng đế hiệu Thần Nguyên ; 6 Lê (1428-1527) Đời vua Lê Uy Mục tuyển dung sĩ , Mạc Đăng Dung thi đánh vật , trúng tuyển , , cử làm “ túc vệ cầm dù theo vua “; Mạc Đăng Dung leo cao , bố trí người thân thích quanh vua , ví dụ ( tr 402 t3): Con gái làm cung tần để dò xét hành tung vua ; Em trai làm túc vệ; Em rể làm tổng trấn Sơn Tây ; Bà con thông gia làm ở Bộ Lễ; Giết hết người tâm phúc của vua; Mạc Đăng Dung thực thi nghi thức = vua ( tr 402 t3); 27-7-1522 nhân dịp vua rời xa kinh đô ; Mạc Đăng Dung lập hoàng đệ Xuân làm vua ; 6-1527 bắt vua & thái hậu phải tự tử & xưng Hoàng đế; Đó là những dòng ghi chép về sự sụp đổ của các đời phong kiến nước ta , từ Lịch sử VN 15 tập 1 vạn trang ./.