Trong giới hạn bài ngắn này , tôi muốn phác họa chân dung Gơt qua con số.
Ông có thời gian nổi tiếng nhất , tạo ra tên tuổi của mình, kéo dài từ năm 1770 đến năm 1830, khoảng 60 năm.
Ảnh hưởng của ông đã góp phần định hình lịch sử văn học Đức.
2 Vẽ chân dung Gơt qua con số .
Ông sống 83 tuổi, có 60 năm cống hiến cho văn học nghệ thuật và khoa học tự nhiên ( ví dụ "Farbelehre " học thuyết màu sắc, tuy có ý kiến trái chiều ).
Ông viết chừng 20 vở kịch, đủ thể loại : hài kịch , nhạc kịch , bị kịch, nhưng nổi tiếng nhất là Bi kịch thơ Faust( Traegodie Faust ) với 12.110 câu , đã lưu truyền qua 4 thế kỷ.
Ông viết hàng vạn bức thư và nhận lại hành nghìn thư từ gia đình , bè bạn , & người tình 12 năm ( Charlotte von Stein hơn ông 7 tuổi ). Tất cả thư đó đã được sưu tầm thẩm định kiểm chứng và được in ấn và số hóa .
Ông được dựng tượng ở 8 nước ví dụ Pháp , Ý , Nam Triều Tiên , Áo , Luxamburg , Tiệp, Brasil và riêng Hoa Kỳ có 7 tượng Gơt, có tượng sớm nhất dựng 1891 .
Tác phẩm của Gơt đã tạo cảm hứng cho nhiều nhạc sỹ đương thời, có nhạc sỹ sáng tác 50 tác phẩm ( ví dụ ns Schubert).
Nhiều bang Đức đã xuất bản các tác phẩm của ông. Nhiều nhất là 40 tập khoảng gần 4 vạn trang , mỗi tập gần 1 một nghìn trang, còn tinh tuyển ít cũng 10 tập ( gồm thơ, thư kịch, truyện) và các bài thuyết trình.
Tại Weimar nơi ông thành danh , hiện nay có Bảo tàng quốc gia Gơt, Thư viện Gơt, Nhà Gơt, có song tượng Gơt & Si lơ ( Goethe und Schller) , nơi đây đã trở thành điểm du lịch hấp dẫn .
Ông không chỉ là tác giả mà còn là Dịch giả uy tín đương thời. Ông đã chuyển ngữ sang tiếng Đức ví dụ từ 4 ngoại ngữ nhiều tác phẩm từ tiếng Anh , Ý ,Pháp , Tây Ban Nha. Có người gọi ông là Shakepeare William ( Anh ) của Đức .
Tác phẩm của ông cũng được chuyển ngữ sớm sang 4 ngoại ngữ ví dụ tiếng Anh , Pháp , Ý , Nga ...
Ông đã học qua 2 trường đại học.
Lần 1 vì bệnh bỏ học , nên tay trắng , nhưng để lại cho hậu thế 19 bài thơ tình .
Lần 2 phải viết 2 luận án tốt nghiệp, Đề tài 1 :" chính quyền và tôn giáo " , Đề tài 2 :" về Mẹ giết con ". sau này người mẹ giết con đã thành nhân vật hư cấu Gretchen nổi tiếng trong bi kịch Faust.
3 Kết luận
Tác phẩm của Gơt có nhiều thế hệ độc giả, trong đó cũng có độc giả là kẻ thù xâm lược chiếm đóng Đức . Độc giả đó là Napoleon Bonaparte ( 1769-1821), Không chỉ đọc sách và còn mời tác giả viết sách, năm 1808, đến hội kiến hai lần ở Đức tại Erfurt và Weimar. Khi đó tác giả sách 60 tuổi còn độc giả 40 tuổi. Ông được độc giả này coi trọng. Độc giả có 102 của Gớt.
Đã có hơn 400 tác giả nổi tiếng nghiên cứu về Gơt.
Tác giả Đông Đức ( D D R ) Betthol Brecht đã nhận xét đại ý :" Klasser sterben in Krieg ", các nhà cổ điển đã chết trong chiến tranh. Gơt cũng không được quan tâm trong thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai.
Ở Đông Đức D D R đã tôn vinh Gơt ở Weimar.
Hiện nay các tác phẩm của ông đều đã được số hóa .
Do vậy thuận tiện cho độc giả trên mạng quan tâm tra cứu về Gơt ./.
(Hết bài).
( xin phép qua mạng clbvancbuong, Cá nhân Dịch giả thơ Đức NVH ( Tháp Dương Bắc Ninh ) , Xin chia buồn sâu sắc nhất đến các gia đỉnh tổn thất về người và tài sản trong cơn bão số 3 tháng 9 /2024)./.
anh_cua_trung_nguyen_11
Hồi ký Thơ phổ nhạc
Hồi ký Thơ phổ nhạc Thư phố nhac Điện thoai bàn, reng reng , mình nghe... Đại loại "Tôi là X! Cần làm băng nhạc riêng! Tôi mong ông tiếp khách cùng tôi"! Tôi hỏi : bao nhiêu người ? X bảo 3 ( ba người ). Tôi đồng ý! Tôi quen X ! Vì đưa thơ của X vào cuốn sách tôi tự làm ở nhà xuất bản văn học Hà nội " Tuyển tập thơ văn xuôi ...".1997 . Tôi mừng cho X. Đúng hẹn 3 người & tôi nói chuyện & ăn uống! Họ nói về các bài hát trong băng sẽ thu in. Trong đó có bài nhạc X phổ thơ của Y. Thơ & nhạc có giá trị độc lập ! Họ nâng bước nổi danh. Đang ăn một lúc ! một lúc ! một lúc!...lại có người đến tìm X. Tìm X đúng giờ ăn! Rồi mời ngồi ,rồi mời uống, rồi mời ăn , rồi ghép bàn, l!ại ghép bàn ... rồi gọi đồ uống, đồ ăn mang ra. Mình thầm nghĩ " họp đồng hương của X" Em gái trắng nõn nã má hồng mời :" Có bia tươi rất ngon ! xin mời quý khách" Có người ok! 30 cốc bia bê ra tràn bọt trắng cùng các cô bé nõn nà má hồng ân cầ...
Nhận xét
Đăng nhận xét